Bakterie - rola w organiźmie


Człowiek jest skolonizowany przez ok. 2 tys. gatunków bakterii ( ok. 2 kilogramy). Liczba drobnoustrojów, które zamieszkują nasze ciało, jest aż dziesięciokrotnie większa niż liczba własnych komórek. Mają one ogromny wpływ na nasz organizm. Przez lata ewolucji organizm człowieka wszedł z różnymi rodzajami bakterii w tak ścisłą komitywę, że bez nich nie mogłoby zachodzić wiele procesów życiowych. Drobnoustroje, które w nas bytują, są dla nas dobre. Naturalna mikroflora jest ważnym elementem układu odpornościowego. Badania wykazały, że poszczególne grupy bakterii żyjące w obrębie ludzkiego organizmu mogą mieć również wpływ na ryzyko zachorowania na określone schorzenia, a także na skłonność do tycia.

Gdy do organizmu dostają się jakieś drobnoustroje, system odpornościowy rozpoznaje je jako obce i stara się je wyeliminować. W przypadku „oswojonej” mikroflory nie reaguje w ten sposób. Uważa się, że w pierwszym okresie życia, zwłaszcza noworodkowym, kształtuje się układ immunologiczny. W tym czasie również układ pokarmowy noworodka zostaje skolonizowany przez bakterie – w trakcie porodu i później od matki, a także personelu medycznego. Te bakterie, które we wczesnym okresie życia zasiedlą organizm, są już w przewodzie pokarmowym traktowane jako własne, dlatego układ odpornościowy ich nie dostrzega.
Każdy człowiek ma swoją indywidualną mikroflorę, wyjątkową pod względem składu gatunkowego i liczebności. Badania wykazały, że podobieństwo flory bakteryjnej osób wynika z uwarunkowań genetycznych.

Bakterie znajdują się prawie w każdej części organizmu, która ma kontakt ze środowiskiem zewnętrznym. Najwięcej ich zasiedla układ pokarmowy, głównie jelito grube i jamę ustną. Są też na skórze (ponad 100 bakterii na 1 cm2), w górnymi odcinku układu oddechowego (nos), dolnym odcinku układu moczowo–płciowego (cewka moczowa) i rozrodczego (pochwa). Większość z nich żyje z człowiekiem w symbiozie, ale niektóre przyczyniają się do rozwoju m.in. trądziku.
Nie szkodzi im solidna dbałość o higienę, bo regenerują się już w ciągu kilku godzin od kąpieli. Badania wykazały, że dotykając różnych powierzchni (np. klawiatury komputera), zostawiamy na nich unikalny ślad flory bakteryjnej, która może zachować się nawet 2 tygodnie.
Większość bakterii żyjących w jamie ustnej nie jest szkodliwych, ale niektóre są przyczyną paradontozy, próchnicy, kamienia nazębnego. W 1 ml śliny jest aż 10 mld drobnoustrojów, a płytka nazębna jest częściowo zbudowana z bakterii, które tworzą warstwę grubości 300-500 tych mikrobów.
Ogromne ilości bakterii znajdują się w przewodzie pokarmowym – najwięcej jest ich w jelicie grubym i kału. 99,9 % tych bakterii to bezwzględne beztlenowce. Należą one do dwóch głównych typów: Firmicutes i Bacteroidetes. Pierwsze z nich to głównie bakterie Gram-dodatnie, a drugie Gram-ujemne. Ostatnie badania wykazały, że osoby otyłe mają więcej bakterii należących do Bacteroidetes niż szczupłe. Osoby z anoreksją mają zaś przewagę bakterii należących do Firmicutes (np. Clostridium rhamnosum).
Prawidłowa flora w jelitach umożliwia rozkład nietrawionych składników pożywienia i śluzu wydzielanego do światła jelita. Ponadto produkuje witaminę K, wytwarza także krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, będące źródłem energii dla komórek nabłonka jelita grubego. Analizy mikrobiologiczne wykazały, że osoby cierpiące na przewlekłe schorzenia jelit mają inny skład bakterii niż zdrowe, a także mniejszą liczbę korzystnych drobnoustrojów. Produkty metabolizmu niektórych bakterii mogą nawet mieć działanie rakotwórcze. Zmiana flory bakteryjnej może prawdopodobnie zostać spowodowana przez radykalną zmianę diety, np. z mięsnej na wegetariańską lub odwrotnie.
W układzie moczowo – płciowym u mężczyzn skolonizowany przez drobnoustroje może być dolny odcinek cewki moczowej. U kobiet ze względu na bliskie sąsiedztwo cewki i odbytu występuje więcej bakterii niż u panów oraz różne ich rodzaje, częściej też zdarzają się zakażenia układu moczowego.
W dolnym odcinku układu rozrodczego, czyli w pochwie, najważniejszą florę stanowią pałeczki kwasu mlekowego. Wytwarzają one kwaśne środowisko, które skutecznie zapobiega namnażaniu się chorobotwórczych bakterii i grzybów, tym samym chroniąc przed zakażeniem.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz